Yersinia Pestis

augustus 17, 2020

De Zwarte Dood

De pest van 1894 in Hongkong, was voor vele wetenschappers een reden om naar deze plaats des onheils te trekken. Men wou nu eindelijk het raadsel van ‘The Black Plague’ oplossen.

De jonge Franse Zwitser Alexander Yersin was een van deze vele wetenschappers.

Hij zocht naar de oorzaak die in de Middeleeuwen 1/3 tot de helft van de Europese bevolking had uitgeroeid.

Voor Hongkong was deze uitbraak een absolute ramp, daar het zich aan het ontwikkelen was tot een belangrijk knooppunt van de handel tussen het Westen en China.

Yersin beschikte over moderne hulpmiddelen die ze in de Middeleeuwen niet hadden, zoals de microscoop, kennis van vaccins en methoden om instrumenten grondig te ontsmetten.
Hij had geneeskunde gestudeerd in heel wat Europese landen en werkte voor het prestigieuze Pasteur-instituut in Parijs. Hij behoorde daarmee tot de natuurwetenschappelijke elite van zijn tijd.

Hij kreeg echter geen voorkeursbehandeling zoals sommige van zijn collega’s.
Sterker nog hij was gedwongen om lichamen te kopen van zeelieden die waren ingehuurd voor het begraven van de doden die slachtoffer waren geworden van de epidemie.

Hij ontleedde dagenlang lichamen in een hutje op het terrein van een hospitaal.

Omdat hij zo nieuwsgierig was overwon hij zijn angsten. Hij opende kisten en borstelde de gebluste kalk weg die over de lijken was gestrooid om de ontbinding te versneller. Hij sneed lymfeklieren uit de lijken en spoot stukjes besmette organen in muizen en cavia’s.

Hij ontdekte uiteindelijk de bacterie via de microscoop in de proefdieren die hij bestudeerde.
De laag bacteriën was exact zoals de micro-organismen uit de lijken.

Hij gaf de ziekte uiteindelijk de naam Bacterium pestis.

Hierna probeerde hij een vaccin te ontwikkelen maar slaagde daar uiteindelijk niet in.

Pas in 2010 werd er een eind gemaakt aan de twijfel die er heerste over de Zwarte Dood in de Middeleeuwen en de pest die Yersin in 1894 in Azië had onderzocht. Het was een internationaal onderzoeksteam die bewijs vond uit pestgraven in Nederland, Engeland, Duitsland, Italië en Frankrijk.
Jarenlang had men graven blootgelegd en DNA uit beenderen geanalyseerd.
Steeds opnieuw vond men in het DNA de pestbacterie van Yersin.
Dus de oorzaak van de epidemische pest die Europa zo zwaar had getroffen in de middeleeuwen was wel degelijk de Yersinia Pestis.

Nu blijkt dat de pest samen loopt met de klimaatschommelingen. Zo kon de ziekte toeslaan in verschillende vormen: in de zomer was er de builenpest terwijl de longpest opstak tijdens de winter.
Dus niet via de zwarte rat zoals eerder werd vermoed, want deze soort kwam overal voor.